شیر توپی نوعی از شیرآلات میباشد که جهت باز و بسته کردن جریان مایعات و گازها در فرآیندها و برنامه های صنعتی و لوله کشی مورد استفاده قرار می گیرد. نحوه حرکت توپ داخل این شیر به صورت چرخشی است و با چرخش ۹۰ درجه هندویل یا عملگر دستی آن می توان مسیر عبور جریان سیال را باز و یا مسدود کرد. لازم به ذکر است که چرخش و عملکرد این شیرها با سایر شیرهای دیگر متفاوت است زیرا در درون آن ابزار توپ مانندی تعبیه شده است که وظیفه باز و بسته کردن شیر بر عهده آن نهاده شده است. اغلب این شیر را جزء شیرهای مقاومی می دانند که دارای طول عمر بالایی هستند. علاوه بر آن آب‌بندی این نوع شیرها در حد بسیار بالایی انجام می شود. به همین دلیل به عنوان یک وسیله کاربردی جهت قطع جریان مورد استفاده قرار می گیرند.

مزایا و معایب شیر توپی

مزایای شیر توپی یا بال ولو عبارتست از:

  • باز و بسته شدن سریع با یک حرکت چرخشی 90 درجه (ربع گرد)
  • اطمینان از ساختار بسیار محکم آن بدون نیاز به نیروی گشتاوری بالا
  • داشتن یک طراحی متراکم و کم حجم (این تفاوت اصلی بین شیر توپی و شیر گیت
    Gate Valve یا دروازه ای است – که هر دو وسیله ای برای باز / بسته کردن می باشند.)

معایب بال ولو عبارتند از:

  • این نوع شیر از قابلیت تنظیم و کنترل ضعیفی برخوردار است، زیرا برای انسداد و قطع جریان طراحی شده نه تعدیل آن. (برای شیرهای گلوب Globe Valves، این عملکرد ایده آل است.) کنترل جریان باعث می شود که سیت (Seat) به دلیل سرعت بالا و فشار زیاد جریان در شیر، تا حدی معرض فرسایش قرار بگیرد. این سایش و اصطکاک به مرور سبب نشت شیرها خواهد شد.
  • از شیر توپی نمی توان برای عبور مخلوط مایع و جامد استفاده کرد زیرا تجمع ذرات معلق و باقی مانده باعث نشت دریچه می شود. این ذرات در حفره هایی در مجاورت بال Ball و سیت (Seat) حالت جامد پیدا کرده و سفت شوند. شیرهای توپی برای گازها و سایر جریانات مایع بسیار کارآمد هستند (حتی مواد شیمیایی نظیر کلر خشک، اسید هیدروفلوئوریک یا اسید هیدروکلریک، و اکسیژن را نیز به چالش می کشند.)
  • ممکن است تمیز کردن آنها دشوار باشد (به جز طراحی های ورودی از بالا)

جنس شیر توپی

به طور معمول در شیرهای توپی استنلس استیل تمامی اجزا از جمله بدنه، دسته و توپی از جنس استنلس استیل هستند اما ممکن است جنس اجزای داخی و بدنه با هم متفاوت باشد. همچنین جنس آب بند از نوع PTFE می باشد. در شیرهای توپی استنلس استیل بازه تحمل دمایی در کلاس های مختلف یکسان و حدود 200 درجه سانتی گراد است و بازه تحمل فشاری متناسب با افزایش کلاس کاری افزایش می یابد. تفاوت اصلی بین شیر های توپی فولادی و استنلس استیل در جنس بدنه و کاربرد آنها است. آلیاژ استنلس استیل شامل آهن به همراه مقادیری مختلفی از کربن، سیلیکون و منگنز و حداقل 10.5 درصد کروم است. کروم افزوده شده در سطح فلز لایه ای از محافظ ایجاد می کند که مانع از هر گونه خوردگی می گردد. با افزایش مقدار کروم مقاومت در برابر خوردگی افزایش می یابد.

اجزای تشکیل دهنده شیر توپی

در ساختار شیر توپی اجزاء مختلف و متنوعی به کار رفته است که هر کدام به نوبه خود در عملکرد صحیح و اصولی آن تأثیرگذار هستند. به طور حتم انواع مختلف این دستگاه از ساختاری متفاوت و همچنین اجزاء متعددی برخوردار هستند. با این حال آن چیزی که قابل بحث است مشترک بودن چندین بخش در ساختار تمامی مدل های این دستگاه است. اجزائی که در ساختار تمام مدل های این نوع شیر وجود دارند شامل موارد ذیل هستند:
● ساقه شیر.
●واشرهای آب بندی.
● بدنه شیر.
●گوی توپی.
●نشیمن گاه شیر.

در ساختار مدل های مختلف این نوع شیر توپی فولادی وجود دارد که به کمک بخش عملگر به سایر بخش ها متصل شده است. به طور معمول این بخش با چرخش ساقه توپ به حرکت در آمده و سیال موجود در سیستم را به جریان می اندازد. به معنای ساده تر با این فرایند مسیر جریان سیال باز یا مسدود می شود.

نکته قابل توجه درباره شیر توپی این است که بر خلاف سایر تجهیزات ابزار دقیق دیگر هر چه از عمر آن می گذرد روان تر و دقیق تر عمل می کنند. همین ویژگی منحصر به فرد این نوع شیر را به آیتمی عالی برای باز و بسته کردن جریان سیالات تبدیل کرده است. به همین دلیل است که در بسیاری از سیستم ها از جمله سیستم های حساس می توان با خاطری آسوده از این شیر استفاده کرد.

برای خرید و یا دریافت راهنمایی از کارشناسان ما تماس بگیرید و یا از طریق چت سایت اقدام نمایید

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.